Hấp dẫn bởi nhiều yếu tố, từ mùi hương cho tới những lợi ích khổng lồ về sức khỏe, thế nhưng đôi khi cafe cũng có thể khiến bạn say “ngất ngây” lúc nào không biết.
Khác với say rượu hay bia, say cafe là cảm giác khác biệt hoàn toàn. Cơ thể bạn khi đó cũng sẽ bị ảnh hưởng bởi nhiều tác dụng phụ không mong muốn.
Nếu là một người mới tập uống cafe, hoặc nhạy cảm với tác dụng của loại đồ uống này, những tips dưới đây sẽ giúp bạn khắc phục say cà phê hiệu quả trong bất kể tình huống nào.
Say Cà Phê Là Gì?
Say cà phê là tình trạng xảy ra khi hàm lượng caffeine tăng cao quá độ so với giới hạn nạp caffeine trung bình của cơ thể, gây ra các tác dụng phụ không mong muốn.
Khi uống cafe, bạn sẽ nạp một lượng caffeine nhất định. 400mg/ngày là hàm lượng caffeine khuyến nghị cho một người lớn trưởng thành tiêu thụ. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa phải vượt qua 400mg thì bạn mới bị say cà phê.
Chẳng hạn, đối với một “lính mới” chưa từng uống cafe bao giờ, giới hạn làm quen với caffeine của cơ thể rất thấp. Khi đó, chỉ cần một lượng nhỏ caffeine cũng có thể khiến họ gặp các triệu chứng say cafe.
Một số triệu chứng thường gặp khi uống cafe bị say:
- Lo lắng, bồn chồn không vì lý do gì
- Phấn khích hoặc hồi hộp quá mức
- Tim đập nhanh
- Dạ dày nôn nao cồn cào
- Tay run hoặc tiết nhiều mồ hôi
- Đỏ mặt
- Khó thở hoặc thở dốc
- Mất ngủ
- Cơ bắp co giật
- Rối loạn tiêu hóa, buồn nôn hoặc đau bụng
- Tâm lý kích động
Tùy vào cơ địa và thể trạng mà mỗi người có thể gặp dấu hiệu khác nhau. Phổ biến thì uống cà phê bị khó thở, chóng mặt, run tay; nặng hơn thì có hoa mắt, chói tai, suy hô hấp, thậm chí tử vong do nạp caffeine quá liều.
Một số loại trà và nước ngọt, nước tăng lực cũng chứa caffeine. Bạn hoàn toàn có thể trải qua cảm giác tương tự khi tiêu thụ một lượng lớn các đồ uống này.
ĐỌC THÊM:
- “Giờ vàng” uống cafe: Không phải buổi sáng thức dậy đâu nhé!
- 10 tác hại của cafe với cơ thể: Đừng đùa với con dao hai lưỡi!
4 Nguyên Nhân Chính Khiến Bạn Say Cafe
Dĩ nhiên, caffeine là mấu chốt gây ra hiện tượng uống cà phê bị say. Thế nhưng, vẫn còn những yếu tố khác góp phần khiến cơ thể bạn phản ứng như vậy.
Dưới đây là 4 nguyên nhân chính cùng lời giải thích cụ thể đi kèm:
Caffeine khiến cơ thể bị kích thích mạnh mẽ
Caffeine là chất có khả năng kích thích tuyến thượng thận, giải phóng Adrenaline trong máu cao hơn bình thường.
Adrenaline là hormone khiến tim đập nhanh và đẩy mạnh hoạt động của tế bào, thậm chí còn làm tăng huyết áp và gây căng thẳng thần kinh. Nó phục vụ như một chất hóa học trung gian, truyền tải xung thần kinh cho các cơ quan khác trong cơ thể.
Những cảm xúc như sợ hãi, tức giận hay thích thú đều liên hệ mật thiết đến quá trình sản sinh adrenaline. Cơ chế này giúp bạn trở nên tỉnh táo và sẵn sàng hơn để phản ứng với các rủi ro bất ngờ.
Tuy nhiên, khi cơ thể bị “ép” sản sinh adrenaline sau khi uống cafe, bạn sẽ dễ mất kiểm soát, trở nên lo lắng và hưng phấn quá mức, dẫn đến chóng mặt và loạt tác dụng phụ khác.
Vị đắng đặc trưng của cafe
Một số bằng chứng khoa học chỉ ra rằng: Vị đắng cũng có thể là nhân tố dẫn tới tình trạng say cà phê.
Bản năng cố hữu của chúng ta nghĩ rằng vị đắng thường đi liền với rủi ro và nguy hiểm cho cơ thể. Vì vậy, cafe quá đắng cũng có thể kích hoạt cơ chế phản ứng, tạo ra tác dụng căng thẳng và lo lắng như trên.
Ảnh hưởng bởi di truyền
Một nghiên cứu trước đây thực hiện trên nhóm 3000 người uống cafe đã tiết lộ sự thật khá thú vị. Các nhà khoa học phát hiện vài người mang một biến thể gen khác biệt, khiến họ “xử lý” caffeine kém hơn thông thường. Khi đó, caffeine nạp vào cơ thể sẽ tích tụ lâu hơn, ít bị phân rã và dễ gây say cafe.
Khác biệt do độ tuổi
Tuổi tác cũng có thể khiến mức độ và tần suất say cafe ở mỗi người dao động khác nhau.
Người trưởng thành thường dễ làm quen và thích nghi nhanh nhất, ít say cafe trừ một số ngoại lệ. Mặt khác, độ tuổi dưới 16 sẽ có sức chịu đựng kém hơn, được khuyến nghị nạp caffeine không quá 100mg/ngày.
7 Cách Giải Say Cà Phê Nhanh Chóng Tại Chỗ
Bị say cà phê phải làm sao cho đỡ? Thực chất, triệu chứng say cafe sẽ tự động giảm dần theo thời gian. Mọi thứ bạn cần làm chỉ là nghỉ ngơi và chờ đợi.
Dù vậy, có một vài cách bạn có thể áp dụng để đẩy nhanh quá trình này. Trong trường hợp không biết say cafe nên làm gì, đây là 7 cách hiệu quả để bạn áp dụng và đối phó ngay lập tức:
Uống nhiều nước lọc
Nước lọc là cách giải say cafe đơn giản mà hữu hiệu giúp cơ thể trung hòa caffeine nhanh hơn trong dạ dày. Từ đó, tác động kích thích của caffeine được điều hòa tốt hơn, giảm say cafe hiệu quả.
Hãy chuẩn bị khoảng 500ml nước (tương đương 1 chai Lavie cỡ thường) và uống đều trong vòng 10 phút. Sau đó, ngồi nghỉ ngơi và thư giãn trong khoảng 1-2 giờ, hiệu ứng say cà phê sẽ dần dịu đi.
Ăn thêm tinh bột
Nghe có vẻ không liên quan, nhưng bổ sung tinh bột khi say cafe sẽ giúp tình hình khả quan lên đáng kể. Một bát cơm hoặc miếng bánh mỳ nhỏ sẽ giúp lượng caffeine trong dạ dày được bão hòa. Đồng thời, tinh bột cũng bổ sung thêm năng lượng để cơ thể bớt mệt và nôn nao khi bị cafe hành hạ.
Note: Đây là một trong những tip dễ vận dụng và xử lý nhất trong thực tế, không mất công chuẩn bị nhiều. Nếu bạn gái bị cồn ruột do say cafe, hãy động viên cô ấy ăn no, kể cả là buổi đêm, không sợ tăng cân nhé (hoặc có tăng cân cũng đừng bỏ nhau nha!)
Uống nước chanh mật ong
Chanh và mật ong là những vị thuốc tự nhiên dễ kiếm nhưng chưa bao giờ tầm thường trong việc chữa say cà phê. Chứa lượng lớn vitamin và chất kháng khuẩn, một ly nước chanh pha mật ong ấm nóng sẽ khiến mệt mỏi lập tức tan biến.
Công thức chuẩn bị: Nửa quả chanh, 200-300ml nước ấm, một thìa mật ong nhỏ. Bạn có thể uống khi say cafe hoặc uống thường xuyên hàng ngày cũng đều tốt cả.
Nếu uống hàng ngày, bạn sẽ luôn được bổ sung các chất có lợi, giúp nâng cao giới hạn của cơ thể để chống say cafe tốt hơn trong mọi tình huống.
Uống trà gừng
Trà gừng nổi tiếng với tác dụng làm ấm cơ thể, điều hòa huyết áp, kích thích bài tiết độc tố.
Lượng caffeine khiến bạn bị say có thể được ức chế và giảm hiệu ứng bởi trà gừng. Khi cơ thể dần nóng lên và vã mồ hôi (sau khoảng 15-20 phút), bạn sẽ cảm thấy khoan khoái hơn, thoát khỏi cảm giác khó chịu trước đó.
Xông hơi nước nóng
Tương tự như cách trị cảm, dùng hơi nước nóng cũng giúp là một cách trị say cafe giúp bạn cảm thấy dễ chịu hơn rất nhiều.
Đun sôi nước, đổ vào một chậu nhỏ, ngồi xông trong không gian kín như trùm chăn, kê gần mặt… Kiên trì như vậy khoảng 15-20 phút cho tới khi đổ mồ hôi, nước hết bốc hơi là đủ.
Hơi nước nóng có tác dụng lưu thông khí huyết, giúp thư giãn tinh thần và giảm căng thẳng cho cả hệ thần kinh lẫn cơ bắp. Đây thật sự là cách chống say cực kỳ đơn giản mà hiệu quả trong bất kỳ hoàn cảnh nào.
Tập hít thở
Đối với các triệu chứng nhẹ như đau đầu và chóng mặt, việc hít thở đúng cách cũng là phương pháp khắc phục nhỏ mà có võ.
Cách hít thở:
- 4 giây đầu: Hít sâu bằng mũi
- 7 giây tiếp theo: Tập trung giữ hơi, chưa thở ra vội
- 8 giây cuối: Thở ra chậm rãi bằng miệng
Áp dụng cách hít thở trên giúp bạn bổ sung thêm nhiều oxy vào máu, tăng khả năng tỉnh táo và thư giãn tốt hơn để chống lại tình trạng chóng mặt, mệt mỏi.
Vận động để chống say cà phê
Hoạt động tay chân một cách tích cực sẽ khiến tốc độ trao đổi chất trong cơ thể được đẩy nhanh. Từ đó, lượng caffeine còn lại sẽ nhanh chóng được chuyển hóa và loại bỏ.
Không cần cầu kỳ, chỉ đi dạo và hít thở không khí một chút là đủ. Kiểm soát tinh thần nhẹ nhõm, nhịp thở đều đặn cũng là cách rất tốt để triệt tiêu sự hồi hộp, căng thẳng khi say cafe.
ĐỌC THÊM:
- Vì sao uống cafe mãi vẫn buồn ngủ? Liệu bạn đã “miễn nhiễm” với cafe?
- Tổng quan về “Specialty Coffee”: Khái niệm, lịch sử & ý nghĩa
7 Cách Chữa Say Cafe Qua Thói Quen Hàng Ngày
Nạp nhiều kẽm và magie
Kẽm và magie có khả năng ức chế và giảm nhẹ tác động của caffeine lên cơ thể. Hoa quả như chuối và bơ, đồ ăn vặt như socola đen, hay các họ nhà đậu đều rất giàu 2 thành phần chất này.
Những lựa chọn thực phẩm trên đều lành tính, vì vậy bạn hoàn toàn có thể ăn như một thói quen hàng ngày để tăng dưỡng chất cần thiết giúp chống say cafe.
Giảm tần suất uống cafe
Như đã đề cập, tình trạng say cafe thường xảy ra khi lượng caffeine nạp vào vượt quá ngưỡng “quen” của cơ thể. Để khắc chế hiện tượng này, hãy tập làm quen từng chút một, đừng cố quá để rồi quá cố…
Chỉ cần giảm tần suất uống đi một chút, đừng quá nóng vội dù bạn có mê cafe đến nhường nào. Hoặc bạn có thể chọn các món chứa ít cafe như Latte hay Mocha – thường được gọi vui là “sữa cafe” do thành phần chủ yếu là sữa, còn cafe chỉ chiếm một lượng rất nhỏ.
Không uống cà phê khi đói
Dù là buổi sáng, trưa hay tối, đừng bao giờ uống cafe khi bụng đang rỗng. Lúc này, caffeine sẽ lập tức được dạ dày hấp thụ mà không gặp trở ngại gì, càng khiến bạn dễ say hơn.
*Điều này cũng có thể áp dụng tương tự để tránh say rượu/bia.
Không chỉ khiến bạn dễ say, uống cafe khi đói còn mang đến những tác động tiêu cực cho sức khỏe của bạn. Thành phần acid cao trong cafe càng dễ kích thích dạ dày, nhất là khi không có thức ăn để co bóp.
Hậu quả của việc thường xuyên uống cafe khi đói là tâm lý căng thẳng, chứng ợ nóng, thậm chí loét dạ dày lúc nào không biết.
Không uống cafe khi đang uống thuốc
Khi bạn đang trong giai đoạn dùng thuốc, cafe có thể gây ảnh hưởng xấu tùy vào nhiều yếu tố phức tạp.
Nhẹ thì cafe khiến tác dụng của thuốc bị giảm, nặng thì kích ứng dạ dày khi kết hợp với một số thành phần của thuốc. Nếu chỉ bị say cafe, bạn nên thấy mình may mắn vì ít ra không rơi vào trường hợp ngộ độc hoặc loét dạ dày.
Vẫn muốn nhâm nhi cafe trong khi đang sử dụng thuốc? Hãy chọn thời điểm uống cafe cách xa 2-3 tiếng so với lần uống thuốc gần nhất để giảm tối thiểu rủi ro liên quan.
Tránh uống cafe kèm rượu bia
Nhiều người nghĩ rằng cafe giúp dân nhậu tỉnh táo trở lại, thoát khỏi trạng thái ngà ngà say. Thế nhưng, tất cả chỉ là một hiểu lầm tai hại và nguy hiểm.
Đúng, cafe sẽ làm tăng hưng phấn, hạn chế cơn say chuếnh choáng khi bạn vừa uống rượu. Nhưng đó chỉ là cảm giác tạm thời chứ không thể hóa giải hoàn toàn.
Cafe không giúp tiêu giảm lượng cồn đang có trong máu của bạn. Chưa hết, hỗn hợp cafe và rượu bia còn khiến bạn mất ngủ nặng nề và gây tình trạng mất nước. Dù có ngủ lại được, bạn sẽ thấy cực kỳ mệt mỏi và kiệt sức khi tỉnh dậy.
Xét cho cùng, có lẽ chẳng ai lại muốn gánh chịu một combo cả say cafe lẫn say rượu đầy ác mộng như vậy cả…
Chỉ uống cafe sạch, nguyên chất
Nhắc đến cafe tại Việt Nam thì không thể bỏ qua sự thật phũ phàng này: Rất nhiều cơ sở cafe đang sử dụng loạt hạt pha trộn bắp rang và nhiều phụ phẩm không rõ nguồn gốc.
Cách làm này khiến cafe có phần đẹp mắt và dậy mùi hơn, nhưng cực kỳ có hại cho sức khỏe. Người dùng cũng không thể nào kiểm chứng và tin tưởng được về giá trị dinh dưỡng.
Nhiều người nhạy cảm uống phải cafe pha trộn cũng dễ chóng mặt mệt mỏi, nhưng lại lầm tưởng là say cafe. Thực chất, đó là tác dụng phụ của hóa chất độc hại trong đó.
Những tác nhân này, may mắn thì chỉ gây chóng mặt, tiêu chảy, còn xui xẻo khi tích tụ lâu dài sẽ lắng lại ở nhiều bộ phận cơ thể, tăng cao rủi ro ung thư.
Vì vậy, hãy luôn nhớ nếu có say, hãy chỉ say cafe nguyên chất được bán và phục vụ ở các thương hiệu, cửa hàng uy tín. Ít nhất bạn sẽ không phải lo về vấn đề sức khỏe và bệnh tật sau này.
Sử dụng cà phê decaf
Khác với cà phê thường, cà phê decaf được làm từ loại hạt đã qua khử caffeine lên tới 97%. Vì vậy, những tác dụng phụ của caffeine sẽ được triệt tiêu hoàn toàn, không còn nằm trong danh sách nỗi lo của bạn.
Đặc biệt nhất, trải nghiệm thưởng thức cà phê decaf vẫn được giữ nguyên hoàn toàn, bởi caffeine không phải thứ quyết định hương vị hạt cà phê.
Dù vậy, rất ít nơi phục vụ cà phê decaf làm nguyên liệu để pha chế. Vì vậy, bạn sẽ phải tự thân vận động một chút, tự mua cà phê decaf để làm tại nhà là chủ yếu.
ĐỌC THÊM:
- Tất tần tật những điều cần biết về cà phê decaf
- Cách phân biệt Espresso, Latte, Cappuccino, Macchiato, Mocha, Americano
Những thắc mắc về việc say cafe phải làm sao cho đỡ mệt và khó chịu đã được giải đáp gần như toàn bộ trong bài viết này. Mong rằng mỗi người trong chúng ta sẽ luôn ghi nhớ để không bao giờ rơi vào tình huống bị cafe cho “ăn hành” nữa.
Đừng quên rằng cafe cũng là thức uống cực kỳ có lợi cho sức khỏe, đã được chứng minh với nhiều ưu điểm về dinh dưỡng và chữa bệnh lâu dài.
Vì vậy, hãy học cách kiểm soát tần suất và thói quen hợp lý, để luôn có cơ hội thưởng thức những tách cafe thơm ngon mà không bao giờ lo lắng bị say cafe nhé.